by NayNoy.Com Posted on 2022-05-08
ผู้ที่มีปัญหารังแคเรื้อรัง อาจทำให้หนังศีรษะอักเสบและมีเชื้อราเจริญเติบโตมากผิดปกติ ซึ่งในสภาวะปกติหนังศีรษะคนเราจะมีเชื้อราอาศัยอยู่ในปริมาณน้อยและไม่ก่อให้เกิดปัญหา แต่ในสภาวะที่หนังศีรษะมีรังแคมาก เชื้อราจะเจริญเติบโตอย่างรวดเร็วและก่อให้เกิดอาการอักเสบของหนังศีรษะ (Pityriasis capitis) ถ้าอาการรุนแรงขึ้น หนังศีรษะจะมีอาการแดงและมีรังแคเป็นเกล็ดใหญ่ขึ้นและเหลืองเป็นไข ซึ่งเป็นอาการของต่อมไขมันของหนังศีรษะอักเสบ พบมากและบ่อยในวัยรุ่นและอาจมีอาการอักเสบลามถึงเปลือกตาได้
1. หลีกเลี่ยงการเกาหนังศีรษะที่รุนแรงระหว่างสระผมด้วยเล็บคมยาว อาจทำให้เส้นผมขาดหลุดร่วงยิ่งขึ้น
2. เลือกใช้แชมพูสระผมที่อ่อนโยนและมีองค์ประกอบของสารมอยส์เจอร์ เพื่อเพิ่มความชุ่มชื้นของหนังศีรษะ
3. ควรใช้ผลิตภัณฑ์บำรุงหนังศีรษะโดยตรง เช่น ครีมนวดผมชนิดเข้มข้น หรือ น้ำมันนวดหนังศีรษะ นวดทิ้งไว้บนหนังศีรษะอย่างน้อย 15-20 นาทีก่อนล้างออก เนื้อครีมและน้ำมันจะช่วยขจัดรังแคส่วนเกินให้หลุดลอกออกไปได้ และ เพื่อเพิ่มความชุ่มชื้นให้หนังศีรษะ
4. ใช้แชมพูขจัดรังแค อาทิตย์ละ 1 ครั้งเพื่อช่วยขจัดรังแคที่สะสมออกและบางเบาลง
5. ควรลดการใช้น้ำอุ่นสระผม เพราะน้ำอุ่นจะทำให้น้ำมันธรรมชาติถูกชะล้างออกมากเกินไป ทำให้หนังศีรษะขาดน้ำมันที่จะปกป้องไม่ให้สูญเสียความชุ่มชื้น นอกจากนี้ควรลดอุณหภูมิในการเป่าและจัดแต่งทรงผมอีกด้วย
6. หากการแก้ปัญหาตามข้อ 1 ถึง ข้อ 5 ไม่ได้ผล อาจทดลองเปลี่ยนมาใช้แชมพูสระผมผสมสารต้านเชื้อรา ที่มีจำหน่ายตามร้ายขายยา โดยทั่วไปจะมีองค์ประกอบของตัวยาต้านเชื้อรา ควรใช้ติดต่อกัน 1-2 สัปดาห์ หากอาการคันศีรษะหายเป็นปกติ ควรหยุดการใช้แชมพูยา และใช้แชมพูปกติแทน ไม่แนะนำให้ใช้แชมพูยาต้านเชื้อราต่อเนื่องเป็นประจำ เพราะจะทำให้เชื้อดื้อ และใช้ครั้งต่อๆ ไปจะไม่ได้ผลอีก
คันหัวเกิดจากอะไร
คันหัวเกิดได้จากหลายสาเหตุ ที่พบบ่อย คือ รังแค (Dandruff) ซึ่งเกิดจากเชื้อราบนหนังศีรษะเจริญเติบโตมากผิดปกติ สภาพอากาศ หรือความเครียด ซึ่งก่อให้เกิดอาการคัน แดง หรือมีสะเก็ดสีขาวลักษณะแบนและบางที่เส้นผมหรือหนังศีรษะ
สาเหตุอื่น ๆ ที่ทำให้เกิดอาการคันหัว ได้แก่
เมื่อไรที่ควรพบแพทย์
โดยส่วนใหญ่แล้วอาการคันหัวจะไม่ส่งผลที่น่ากังวลใจ แต่หากไม่ได้รับการรักษาอาจก่อให้เกิดอาการรุนแรงมากขึ้นได้ เช่น
อย่างไรก็ตาม เมื่อพบว่าตนเองมีอาการคันศีรษะโดยไม่ทราบสาเหตุและอาการยังคงอยู่เป็นระยะเวลานานติดต่อกัน ควรไปพบแพทย์โรคผิวหนังเพื่อตรวจวินิจฉัยและหาทางรักษาต่อไป
แพทย์จะตรวจดูหนังศีรษะและอาจนำตัวอย่างหนังศีรษะไปตรวจที่ห้องปฏิบัติการ เพื่อตรวจหาสาเหตุที่ทำให้เกิดอาการ เช่น เชื้อรา เชื้อแบคทีเรีย หรือเหา แต่โดยส่วนใหญ่แพทย์จะวินิจฉัยได้ทันทีด้วยการตรวจดูหนังศีรษะและถามประวัติอาการของผู้ป่วย
รักษาและป้องกันได้อย่างไร
อาการคันศีรษะเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ ซึ่งการรักษาจะขึ้นอยู่กับสาเหตุ ยกตัวอย่างเช่น
วิธีป้องกันอาการคันหัว
อาการคันหัวเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ ซึ่งไม่สามารถป้องกันได้ทั้งหมด อย่างไรก็ตามมีวิธีป้องกันและดูแลตัวเองได้ในเบื้องต้น เช่น
เชื่อว่าทุกคนต้องเคยมีอาการคันตามหัวมาก่อน ไม่มากก็น้อย ซึ่งมักจะสร้างความหงุดหงิดใจให้กับเรา และอาจทำให้บุคลิกภาพเสียไปได้ถ้าต้องเกาหัวบ่อยๆจากอาการคัน วันนี้เรามาทำความรู้จักและเข้าใจถึงสาเหตุของอาการคันตามหัวกัน โดยอาการคันตามหัวนั้นเป็นอาการที่ค่อนข้างกว้าง มักมีสาเหตุการเกิดได้หลากหลาย ที่พบได้บ่อยเช่น รังแค โรคเซ็บเดิร์มที่หนังศีรษะ โรคสะเก็ดเงิน โรคเชื้อราบนหนังศีรษะ และ ภาวะผื่นแพ้สัมผัสที่หนังศีรษะ
เป็นสาเหตุที่พบได้มากที่สุด โดยจะมีลักษณะเป็นขุยหรือสะเก็ดขาวบนหนังศีรษะ และมักจะร่วงลงมาเกาะที่เสื้อได้ ซึ่งรังแคเกิดจากการหลุดลอกของเซลล์ผิวหนังชั้นบนสุดของหนังศีรษะ ซึ่งเกิดจากภาวะที่หนังศีรษะถูกรบกวน มีความบอบบาง โดยทั่วไปมักไม่ค่อยมีความรุนแรง และไม่ค่อยมีการอักเสบของหนังศีรษะร่วมด้วย การรักษาจึงเป็นการหลีกเลี่ยงการสระผมด้วยน้ำอุ่น เนื่องจากน้ำอุ่นจะทำให้หนังศีรษะแห้งแบะลอกเป็นขุยได้ เลี่ยงการเกาแรงๆ หรือหวีแรงๆ และอาจใช้ยาสระผมที่มีส่วนผสมของยาที่ช่วยลดเชื้อราบนหนังศีรษะร่วมด้วยได้
เป็นภาวะผื่นผิวหนังอักเสบแบบหนึ่ง ซึ่งจะมีความรุนแรงมากกว่ารังแค คือมีการอักเสบของหนังศีรษะร่วมด้วย พบผื่นแดงที่หนังศีรษะได้ บางครั้งมักพบร่วมกับผื่นที่หน้าได้บ่อย โดยเฉพาะบริเวณคิ้ว ร่องจมูก ซึ่งมีความมัน และมักสัมพันธ์กับเชื้อยีสต์ที่รูขุมขนของหนังศีรษะได้ โรคนี้มักถูกกระตุ้นจากความเครียด พักผ่อนไม่พอ ภาวะอากาศเปลี่ยนแปลงทั้งร้อนเกินและหนาวเกิน การรักษาต้องใช้ยาสระผมที่ช่วยลดเชื้อรา เชื้อยีสต์ที่หนังศีรษะ โดยนวดทิ้งไว้ 5-10 นาทีแล้วค่อยล้างออก และมักต้องทายาลดการอักเสบของหนังศีรษะร่วมด้วย
ผื่นของสะเก็ดเงินที่ศีรษะจะมีความหนา ขุย และเป็นสะเก็ดสีขาวค่อนข้างเด่นในรายที่รุนแรงมาก บางครั้งผื่นจะเลยแนวไรผมข้างหน้าออกมาได้ ส่วนใหญ่มักมีผื่นที่ลำตัวร่วมด้วย บริเวณลำตัวที่พบบ่อยคือแถวข้อศอก ข้อเข่า หน้าแข้ง และสะโพก โรคสะเก็ดเงินเป็นโรคเรื้อรัง ไม่ติดต่อ ปัจจุบันยังไม่มีวิธีที่รักษาให้หายขาดได้ แต่สามารถรักษาเพื่อคุมผื่นหรืออาการให้ดีขึ้นได้ บางรายถ้าอาการเล็กน้อยอาจคุมผื่นให้สงบไปได้หลายปี สำหรับการรักษาผื่นที่ศีรษะนั้นมักต้องใช้แชมพูที่มีส่วนผสมของน้ำมันดิน กรดซาลิไซลิก ร่วมกับการทายาลดการอักเสบ และยาทายากลุ่มอนุพันธ์วิตามินดี
ส่วนใหญ่มักพบในเด็ก แต่อาจพบในผู้ใหญ่ได้ อาการของโรคกลากนั้นมีได้หลากหลาย ขึ้นกับชนิดของเชื้อและภูมิคุ้มกันของผู้ป่วย ส่วนมากมักมีอาการคัน ผมร่วงหรือผมหักได้บริเวณที่ติดเชื้อ อาจมีอาการอักเสบหรือตุ่มหนองร่วมด้วยได้ กรณีที่ผู้ป่วยเป็นเด็ก อาจมีคนใกล้ชิดมีอาการเหมือนกันได้ เนื่องจากติดต่อได้ง่ายในหมู่เด็กด้วยกัน การรักษาจำเป็นต้องทานยาในกลุ่มยาต้านเชื้อราเป็นเวลา 1-2 เดือน ร่วมกับการใช้ยาสระผมลดจำนวนเชื้อราลง
สามารถทำให้เกิดอาการคันที่หนังศีรษะได้ แต่มักไม่ค่อยพบผื่นบริเวณหนังศีรษะเนื่องจากเป็นบริเวณที่เกิดผื่นแพ้ได้ยาก แต่อาจพบผื่นบริเวณอื่นที่เกิดจากสารนั้นไหลลงมาสัมผัสบริเวณใบหน้า เช่น เปลือกตา ไรผม และหลังหูได้ ในบางรายที่แพ้รุนแรงอาจมีผื่นแดงลอกเป็นขุย มีน้ำเหลืองปนร่วมได้ สารที่ก่อให้เกิดผื่นแพ้สัมผัสที่หนังศีรษะได้ เช่น สีย้อมผม สารกันเสีย น้ำยาดัดผม สารเคมีอื่นๆ เป็นต้น โดยมักต้องอาศัยจากประวัติผู้ป่วยร่วมด้วย การรักษาคือการเลี่ยงสารที่แพ้ ทายาลดการอักเสบ และทานยาแก้แพ้ในช่วงแรกเพื่อลดอาการคัน
จะเห็นได้ว่าอาการคันตามหัวนั้น เกิดได้จากหลายสาเหตุมาก ตั้งแต่รังแคธรรมดา ไปจนถึง โรคเรื้อรังอย่างสะเก็ดเงิน การรักษาภาวะเหล่านี้ก็คือ รักษาไปตามโรคที่เป็นสาเหตุหลัก ทั้งนี้อาจต้องใช้ แชมพู ยาทา บางครั้งอาจต้องทานยาร่วมด้วย ขึ้นกับความรุนแรงของโรค ดังนั้นใครที่มีอาการคันหัวอยู่ และยังไม่หายสักที อย่ารีรอที่จะมาพบแพทย์เพื่อหาสาเหตุที่แท้จริงของอาการคันหัวที่เป็นอยู่